8.12.2023
RUTA je osnovana, na inicijativu BDP-a, oktobra 2019. godine – protokolom o saradnji između 6 regionalnih, gradskih teatara sa namerom da se kroz mrežu susreta, razmene predstava, umetnika i ideja, te povezivanjem sa evropskim fondovima za kulturu razvija i unapredi teatarska praksa. Članice Unije su Kamerno pozorište 55 iz Sarajeva, Ulysses teatar iz Zagreba, Mestno gledališče Ljubljana, Gradsko pozorište Podgorica i Dramski teatar iz Skoplja, a ciklusi gostovanja najboljih produkcija traju godinu dana. Festival je revijalnog karaktera i jedan od ciljeva je kontinuirano prisustvo istih teatara tokom jedne godine pred publikom u čitavom regionu.
Kako je prošle godine najavio predsednik Skupštine Grada Beograda, Nikola Nikodijević, RUTA festival je proglašen manifestacijom od izuzetnog značaja za grad, kao što su Bitef, Fest, Belef..
“Radi se o teatrima koji imaju jedan savremeni pozorišni izraz. U tom nekom poetskom i estetskom smislu su vrlo kompatibilni. Radi se samim tim i o publici koja voli savremeni izraz, savremenog pisca, domaćeg, regionalnog, stranog. Voli reditelje koji su hrabri, koji imaju šta da poruče u ovom vremenu. Vole ansamble koji su raznoliki, jaki glumački“, rekao je Jug Radivojević, direktor Beogradskog dramskog pozorišta.
Ovogodišnju beogradsku RUTU otvorio je Geteov “(Pra)Faust”, u adaptaciji Fedora Šilija i režiji Borisa Liješevića. Predstava je premijerno izvedena krajem juna ove godine i izvodi se sa velikim uspehom što na matičnoj sceni, što na domaćim i međunarodnim festivalima. Komad je preveo Branimir Živojinović, scenograf je Aleksandar Denić, kostimografkinja Marina Sremac, kompozitori Stefan Ćirić i David Klem, za koreografiju i scenski pokret bila je zadužena Sonja Vukićević, a za scenski govor dr Ljiljana Mrkić Popović. Igraju: Svetozar Cvetković, Ozren Grabarić, Ivan Tomić, Daniel Sič, Ivan Zarić, Mirjana Karanović, Iva Ilinčić i Stanislava Staša Nikolić.
Nakon izvođenja, uručene su nagrade Ivi Ilinčić za rolu Margarete i Ozrenu Grabariću za ulogu Mefista, koje su osvojili na nedavnim 30. Danima Zorana Radmilovića održanim u Narodnom pozorištu Timočke krajine, a zbog gustog rasporeda obaveza nisu bili u prilici ranije da ih prime.
Potom je skopski Dramski teatar izveo predstavu “Moj muž”, kolaž pripovedaka Rumene Bužarovske i autorskih monologa, u dramatizaciji Viktorije Rangelove Petrovske i Nele Vitošević, koja potpisuje i režiju. Nastavak RUTE obeležio je projekat po komadu jedne od najznačajnijih francuskih spisateljica današnjice, Jasmine Reze “Bog masakra” u viđenju reditelja Diega de Bree, Mestnog gledališča ljubljanskog. Kamerni teatar 55 iz Sarajeva izveo je u nastavku Festivala dramu popularnog Florijana Zelera “Majka”, u režiji Dina Mustafića. Crna komedija “Samo da je po redu” Stefana Boškovića, u režiji Lidije Đedović Gradskog pozorišta iz Podgorice, odigrana je pretposlednjeg dana RUTE. Poslednje večeri, Teatar Ulysses iz Zagreba (Briona) izveo je klasik svetske, dramske književnosti – Šekspirovog “Otela”, u režiji Oksane Dmitrijeve. Predstava je nastala u koprodukciji sa Sarajevskim ratnim teatrom (SARTR) pod kreativnim vođstvom ukrajinske rediteljke Oksane Dmitrijeve i njenog autorskog tima.
Nakon svake predstave održani su susreti sa izvođačima i autorima, a poslednjeg dana upriličeno je javno čitanje dramskog teksta "Urotnici" koji potpisuju Igor Štiks i Vladimir Arsenijević, u režiji Borisa Liješevića. Učestvovali su Svetozar Cvetković, Isidora Minić, Dejan Dedić i Marko Grabež, a u pitanju je koprodukcija Udruženja Krokodil, Fondacije Moj Balkan i Beogradskog dramskog pozorišta. Dramski komad „Urotnici” deo je projekta Zajednička čitaonica koji je pokrenulo i vodi Udruženje Krokodil.
Festival nije takmčarskog karaktera, svako pozorište je godišnje pet puta gost i jednom domaćin, a sledeća stanica RUTE je Mestno gledališče u Ljubljani tokom februara.